Trong cuộc hành trình lịch sử của dân tộc Việt Nam, những câu chuyện về thời kỳ kháng chiến chống Mỹ luôn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng mỗi người dân. Một trong những nhân chứng sống động của thời kỳ ấy là dược sĩ cách mạng Trần Tựu, người từng giữ cương vị Trưởng khoa Dược tại Bệnh viện Lộc Ninh. Hơn 50 năm sau, ông Trần Tựu đã chia sẻ những ký ức không thể nào quên về khoảng thời gian đầy biến động này.
Sau những cuộc đàm phán căng thẳng tại Hội nghị Paris và trại Davis (Sài Gòn) về việc thực thi trao trả tù binh theo điều khoản hiệp định ký kết ngày 27-1-1973, đợt trao trả đầu tiên đã diễn ra tại sân bay Lộc Ninh vào chiều ngày 12-2-1973. Đây là một trong những sự kiện mang tính bước ngoặt, diễn ra tại Thủ đô kháng chiến Lộc Ninh, thuộc tỉnh Bình Phước. Ông Trần Tựu nhớ lại: "Sau Hiệp định Paris 1973, phía Mỹ và chính quyền Sài Gòn đã trao trả trái tuyến hàng vạn tù binh của chúng ta, gồm cả đồng bào và chiến sĩ. Ban tiếp đón tại sân bay Lộc Ninh bao gồm cả những chiến sĩ áo trắng phải vật lộn với công việc nhưng luôn nhận được sự đùm bọc, giúp đỡ, chăm sóc từ người dân Lộc Ninh."
Người dược sĩ cách mạng Trần Tựu thăm lại đất Lộc Ninh
Để gây thêm khó khăn cho phía Việt Nam, Mỹ đã trao trả tù binh trái tuyến, nghĩa là những người sống ở miền Nam thì trao trả tại miền Trung, còn những người sống ở miền Trung lại bị trao trả ở Lộc Ninh. Điều này khiến cho những tù binh Việt Nam được trao trả sẽ mất thêm hàng tháng trời đi bộ ngược trở lại để về quê hương. Ông Trần Tựu bùi ngùi: "Chúng ta không chỉ mừng vì đón được chiến sĩ, đồng bào về, mà còn mừng vì đỡ phải nuôi tù binh Mỹ. Một tù binh Mỹ khi đó chăm sóc tốn kém gấp 10 lần nuôi một người Việt." "Dù hoàn cảnh thiếu thốn, chúng ta phải nhịn ăn để đảm bảo tù binh Mỹ có ba bữa ăn đầy đủ/ngày," ông nhớ lại.
Người dược sĩ cách mạng Trần Tựu trên mảnh đất ân tình
Những ngày đầu tiên khi tù binh được trao trả, sân bay Thiện Ngôn, Lộc Ninh trở thành điểm nóng của các hoạt động trao trả. Những ngày tháng 2/1973, tại sân bay Lộc Ninh, bà Ba Thi và ban tiếp đón đã chuẩn bị sẵn những quày dừa tươi, những ly trà đường và nồi cháo gà đón mừng anh em ngày trở về. Bà Ba Thi, khi đó còn trẻ, nhanh nhẹn, mặc bà ba, choàng khăn rằn, đã để lại ấn tượng sâu sắc. Bà không chỉ giỏi tiếng Anh, rành luật pháp, mà còn có tài hòa giải các bên khi đối đầu.
Ông Trần Tựu mỗi lần kể câu chuyện này với cán bộ nhân viên Dược phẩm SaVipharm, đều khẳng định: "Chỉ cần có ý chí quyết tâm đồng lòng giữa cấp trên cấp dưới thì không có nhiệm vụ nào khó mà không hoàn thành. Những người chiến sĩ áo trắng không cầm súng nhưng vinh quang không kém gì những người lính anh dũng nơi tuyến đầu. Ngành dược hơn 50 năm về trước không có gì trong tay hết, nhưng vẫn lo đáp ứng đủ nguồn cung thuốc cho chiến trường. Bầu trời không bao giờ yên với máy bay do thám không người lái của địch. Chúng sẵn sàng ném bom vào những nơi có nghi ngờ. Thuốc và dược liệu đưa từ thành phố Hồ Chí Minh ra vùng giải phóng bí mật. Dược liệu và thuốc cũng được cung cấp từ miền Bắc vào chiến trường. Mọi việc đều vận hành đầy đủ trong hoàn cảnh tưởng khó vượt qua."
Ông Trần Tựu trước Bệnh viện Lộc Ninh (cũ)
Năm 1973, Hiệp định Paris ký kết đã xác định vị thế của chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, cũng như Chính phủ Việt Nam Cộng hòa do Mỹ hậu thuẫn. Đây là một bước ngoặt lịch sử quan trọng, khẳng định sự thắng lợi và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Những chia sẻ của ông Trần Tựu không chỉ là những kỷ niệm cá nhân, mà còn là một phần quan trọng trong bức tranh lịch sử của dân tộc. Nó cho thấy tinh thần bất khuất, lòng nhân ái và sự hy sinh của nhân dân Việt Nam trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập. Đồng thời, những ký ức này cũng là lời nhắc nhở thế hệ trẻ về những hy sinh, mất mát của cha ông để bảo vệ tổ quốc.
Ngày nay, khi nhìn lại quá khứ, chúng ta càng trân trọng hơn những giá trị hòa bình, độc lập mà bao thế hệ đã hy sinh để giành lấy. Câu chuyện của ông Trần Tựu là một minh chứng sống động cho tinh thần kiên cường và lòng yêu nước bất diệt của người Việt Nam.
SK